SERIES BÀI SƯU TẬP VỀ CÁCH TRỒNG, CHĂM SÓC PHI ĐIỆP
Giá thể, nơi cây Lan có thể bám vào và sinh trưởng, ngoài tự nhiên đơn giản đó là những thân cây, những cành gỗ mục. Hạt lan có thể đã được phát tán đến và nảy mầm, phát triển. Để cây Lan phát triển tốt, và cho Hoa, cho mầm đẹp cần xử lý giá thể kỹ càng.
I.
GÍA THỂ TRỒNG LAN NÓI CHUNG
1. Dớn - Giá thể trồng lan phù hợp với nhiều
loại phong lan
Dớn là loại cây dương xỉ hoặc rêu được phơi khô và ép thành
những hình dạng, hoặc để mụn vậy để sử dụng làm giá thể cho lan. Và dớn là một
loại giá thể phổ biến trong trồng lan hiện nay.
Cách xử lý giá thể dớn trồng lan:
➤ Bước 1: Rửa thật sạch với nước lã. Rũ sạch đất, cát,
lá và vỏ cây tạp. Sạch tới mức nước giặt trong veo luôn thì tốt nhất.
➤ Bước 2: Ngâm nước vôi hoặc nước vôi trong với thời
gian 2 tiếng tới 2 ngày. Mục đích chính là trung hòa axit, diệt cỏ dại, côn
trùng gây hại như cuốn chiếu, sâu đất, kiến, mối, rết, ốc và sên, tiêu diệt các
loại nấm khuẩn.
Hoặc bạn có thể ngâm Physan 20 nồng độ 2ml/1lít nước 1-24 tiếng.
Hoặc ngâm Benkona nồng độ 2ml/1 lít nước.
➤ Bước 3: Rửa lại với thật nhiều nước lã, rửa trôi hết
nước vôi đi.
➤ Bước 4: Ghép lan lên hoặc cho vào chậu hoặc làm tã đắp
lên giò lan.
2. Than củi - Giá thể trồng lan được ưa chuộng nhất
Than củi là loại giá thể trồng được nhiều loại lan nhất hiện nay. Bên cạnh những ưu điểm vượt trội của Than củi như: Giữ ẩm tốt, kháng khuẩn hiệu quả. Thì Than củi mang nhược điểm là giữ muối (Gốc ion muối từ các loại phân bón còn soát lại).
Than củi là loại giá thể trồng được nhiều loại lan nhất hiện nay. Bên cạnh những ưu điểm vượt trội của Than củi như: Giữ ẩm tốt, kháng khuẩn hiệu quả. Thì Than củi mang nhược điểm là giữ muối (Gốc ion muối từ các loại phân bón còn soát lại).
Trung bình than bền 5-10 năm. Giã nhỏ than thì giữ ẩm tốt hơn là
để cả cục to. Tuy nhiên, độ giữ ẩm kém, giữ muối nhiều và nhanh làm hư bộ lá
của lan, cây lan trồng than lên chậm chạp và yếu ớt.
Xử lý than rất đơn giản, bạn chỉ cần ngâm nước cho tới khi than
chìm xuống là dùng được. Sau khi tiến hành xử lý, cần để ráo giá thể than củi
và sau đó sử dụng để trồng lan bình thường.
3. Vỏ thông - Giá thể trồng lan tốt nhất
Vỏ thông có chứa Resin nên có tính
sát khuẩn cao, lâu mục, không đóng rêu, ít có mầm bệnh
các loại nấm hại.
Cách xử lý vỏ thông trước khi trồng lan: Ngâm nước 3-10 ngày cho no nước, sau đó ngâm
nước vôi trong hoặc Physan 20 hoặc Benkona trong
thời gian 30 phút, rửa lại bằng nước trong và sử dụng.
Vỏ thông cũng là 1 loại giá thể giữ muối khoáng, vì thế hàng
tháng bạn nên xối thật nhiều nước để rửa giá thể cho trôi bớt muối đi. Biểu hiện
của giò lan bị thừa muối là lá và đầu lá bị vàng và khô cháy.
4. Gỗ và lũa - Dùng làm giá thể trồng các loại lan thân thòng
Gỗ giữ nước kém, thoáng bộ rễ, dể tìm kiếm. Không nên dùng gỗ
của cây có tinh dầu như thông ngo, dầu, gió bầu (trầm, kỳ nam)….Nên khoan lỗ,
đóng đũa để ghép cho dễ….Các loại gỗ như vú sữa, nhãn, vải, dẻ, trò, cẩm, sao,
dầu, bằng lăng….Không nên ghép gỗ cà phê, mít, bơ, xoài (trừ trường hợp cây còn
sống) vì độ bền mấy loại gỗ này rất tệ, 1-2 năm là nát nhuyễn.
Cách xử lý gỗ - lũa để
trồng lan:
➤ Bước 1: Có cục lũa (mua, xin, lụm – nhặt, đổi).
➤ Bước 2: Dùng bàn chải sắt chải thật sạch đất cát, rêu
(bàn chải sắt khoảng 20 ngàn 1 cái hoặc dùng máy). Nếu loại gỗ lũa làm bạn
không yên tâm rằng lan bám lên được thì lên khò lửa hoặc thui cháy xém lớp bên
ngoài đi. Dùng vòi nước áp suất cao phun thật kỹ.
➤ Bước 3: Ngâm nước cho cục lũa ngậm no nước và trong
quá trình ngâm, bạn nên thay nước 5-10 lần để nó thôi hết muối chát hoặc chất
đắng, chua, cay ra. Ngâm 7-15 ngày. Nếu lũa to quá ngâm không được thì xối
nhiêu nước và đắp chăn ướt cho nó hút no nước.
➤ Bước 4: Ngâm nước vôi ít nhất 30 phút hoặc rửa bằng
nước vôi hoặc nước vôi trong. Bạn cũng có thể dùng Physan 20 hoặc Benkona thay
thế nước vôi.
➤ Bước 5: Rửa lại bằng nước sạch với thật nhiều nước.
Rồi để ráo nước cỡ một vài tiếng.
➤ Bước 6: Làm móc (móc thật chắc, to để tránh bị bửa
móc, dây thép hoặc dây đồng cứng là tốt nhất. Nếu cục lũa to quá bạn nên đổ bê
tông tạo đế thật chắc chắn.
➤ Bước 7: Cố định lan vào lũa, treo lên giàn hoặc đặt
lên khay, chăm sóc và thưởng thức.
5. Xơ dừa - Giá thể trồng lan
Xơ dừa có khả năng giữ ẩm rất tốt, nhưng
không thoáng, dễ bít chậu gây úng rễ. Tự làm xơ dừa bằng cách mua dừa trái về,
bóc ra, lấy búa đập nát, phơi khô, ngâm nước vài lần trong vài ngày để rửa sạch
muối (Nên ngâm khoảng 5 ngày và thay 10 lần nước). Có thể ngâm nước vôi trong
rất tốt. Dùng làm tã hoặc giá thể ươm kei đều rất tốt. Độ bền khoảng 2 -3 năm.
6. Vỏ lạc (vỏ đậu phộng) - Giá thể trồng lan
Vỏ lạc rất giàu đạm,
bạn chỉ cần ngâm 1 lần nước vôi sau đó rửa sạch là dùng được. Độ thoát nước
tốt, độ bền 2-3 năm.
Vỏ cà phê om, trấu om
(đốt thành than mà cháy không hoàn toàn) chỉ cần rửa bằng nước sạch là dùng
được. Độ thoát nước kém dễ làm thối rễ lan.
Mùn cưa gỗ vú sữa,
nhãn, vải, dẻ… độ bền 2 năm (nhanh mục). Xử lý ngâm nước vôi sau đó rửa sạch là
dùng được.
7. Viên đất nung, đá sỏi - Giá thể trồng lan hot nhất hiện nay
● Viên đất nung được nung ở nhiệt độ cao trên 1000 độ C. Sản phẩm có độ
sạch khuẩn cao, cấu trúc xốp và bề mặt có khe hở.
● Chính đặc tính như trên làm cho viên đất nung
- sỏi nhẹ được giới chơi hoa lan ưa chuộng để trồng các loại hoa
lan hiện nay.
● Thông thường nhất hiện nay, Viên đất nung khi
mua về không cần qua xử lý mà có thể sử dụng ngay. Sau mỗi một đợt trồng, bạn
nên xử lý lại bằng nước vôi và có thể trồng lại bình thường.
II.
GIÁ THỂ CHO LAN PHI ĐIỆP
Không
có một công thức chuẩn nào cho tất cả mọi người, mọi nhà vườn. Tùy vào tình
hình khí hậu, thời gian có thể dành cho lan (hoặc công nghệ áp dụng) để phối
chọn giá thể phù hợp.
Công thức tham khảo:
●70% thể tích đáy chậu dùng xốp, (hoặc đá bọt, đất nung,..) lót đáy chậu giúp thông thoáng thoát nước và duy trì ẩm độ phù hợp. Các loại cần xử lý rửa, ngâm đảm bảo sạch khuẩn. Nên dùng chậu sành không tráng men hoặc chậu gỗ thay vì dùng chậu có tráng men giúp bám rễ, hút và giữ ẩm tốt hơn.
●70% thể tích đáy chậu dùng xốp, (hoặc đá bọt, đất nung,..) lót đáy chậu giúp thông thoáng thoát nước và duy trì ẩm độ phù hợp. Các loại cần xử lý rửa, ngâm đảm bảo sạch khuẩn. Nên dùng chậu sành không tráng men hoặc chậu gỗ thay vì dùng chậu có tráng men giúp bám rễ, hút và giữ ẩm tốt hơn.
● 30% hỗn hợp có thể
dùng xơ dừa, trấu, vỏ lạc nghiền nhỏ,… ngâm giá thể khoảng 2 ngày với nước vôi
trong sau đó ngâm 1 ngày hoặc rửa kỹ bằng nước sạch. Khi đưa giá thể vào chậu
thêm 1 lượt phân tan chậm vào giữa (lượng phân theo khuyến cáo của nhà sản
xuất) lèn thật chặt bên trên.
● Để chậu giá thể hoàn
thiện khoảng 2 ngày trước khi ghép cây.
● Lưu ý các biện pháp
bảo vệ, tránh vôi ăn da,…
-------
Xem thêm về:
-------
Xem thêm về:
