Hai nhà nghiên cứu – tiến sĩ Calvin Coffey và tiến sĩ Peter O’Leary – đã mãi mãi làm thay đổi cách hiểu của chúng ta về một mô quan trọng trong cơ thể con người được gọi là mạc treo. Trong một nghiên cứu mới đây, Coffey và O’Leary cho rằng mạc treo xứng đáng được công nhận là một cơ quan mới của con người. Trong cơ thể con người đã có 78 cơ quan, và mạc treo sẽ là cơ quan thứ 79. Dưới đây là lý do tại sao mạc treo lại quan trọng đến thế.
Metrocab, hệ thống cáp treo bay qua thành phố đi vào hoạt động từ năm 2004 ở Medellin. Đây là niềm tự hào của thành phố lớn thứ 2 cũng là đô thị hiện đại nhất Colombia.
Cáp treo bay xuyên thành phố tại Medellin: Medellin (Colombia) là thành phố đầu tiên trên thế giới sử dụng cáp treo như một phương tiện giao thông công cộng.
Xây dựng cáp treo thành giải pháp giao thông đô thị, thậm chí được đưa ra trong các cuộc thảo luận nghiêm túc tại Hội nghị Habitat 3 - Hội thảo lớn nhất thế giới về đô thị và phát triển nhà ở do Liên Hợp Quốc - tổ chức tháng 10/2016 tại Quito (Ecuador).
Thành phố ở dưới chân
Medellin (Colombia) là thành phố đầu tiên trên thế giới sử dụng cáp treo như một phương tiện giao thông công cộng. Metrocab đi vào hoạt động từ năm 2004, là niềm tự hào của thành phố lớn thứ 2, cũng là thành phố hiện đại nhất Colombia.
Carolina Jimenez, phóng viên tờ El Colombiano nói rằng từ khi có metrocab, việc đi lại của người dân giữa các khu đã nhanh đáng kể. Chẳng hạn từ khu Santo Domigo vào trung tâm chỉ còn 20-30 phút, trong khi trước kia, nếu bình thường họ phải mất tới 2 tiếng rưỡi.
Ngồi cáp treo ngang qua thành phố không phải chuyện lạ ở Medellin. Ảnh:Mai Nguyên.
Bản đồ metrocab của Medellin tương đối dễ hiểu, chia làm hai phần metro và cab (cáp treo). Metro trong thành phố chỉ có 2 tuyến A và B. Còn cáp treo có 3 tuyến: Tuyến K xây dựng đầu tiên năm 2004, dài 1,8 km nối trung tâm thành phố với khu phố ổ chuột Santo Domingo.
Bốn năm sau, tuyến J dài 2,7 km đi vào hoạt động phía tây thành phố. Tuyến L là tuyến mới nhất, hoàn thiện năm 2010, mục đích thu hút du khách trải nghiệm cáp treo và lên đỉnh núi cao nhất Medellin - đỉnh Avril.
Chúng tôi lên metro từ bến Universidad trung tâm Medellin, đi về phía bắc, chúng tôi đổi sang tuyến cáp treo ở bến Acevedo, cách bến cũ 3 bến. Nếu chỉ di chuyển bằng trong các tuyến A, B, K, J sẽ chỉ mất 2.000 pesos (khoảng hơn 15.000 đồng).
Trên cáp treo, tôi có thể nhìn thành phố ngay dưới chân, theo đúng cách đang “bay qua” thành phố. Hệ thống cáp treo tuyến K được dựng dọc theo các trục đường bộ lên núi, có 4 ga chính. Ba năm sau khi tuyến này hoàn thành, chính quyền thành phố xây dựng thư viện Espana.
Khu phố ổ chuột Santo Domingo nhìn từ trên cáp treo. Ảnh: Mai Nguyên.
Từ trên cáp treo, có thể nhìn thấy rõ kiến trúc 3 khối nhà màu đen của thư viện trên sườn đồi Santo Domingo. Nếu xuống ga Santo Domigo, đi bộ chừng 15 phút qua các dãy nhà mới được cải tạo, là có thể tới thư viện. Cáp treo và thư viện Espana là 2 biểu tượng “đổi đời” của người Santo Domingo.
Từ ga Santo Domingo, mua thêm vé cáp treo cho tuyến L, chúng tôi chuyển sang đi lên đỉnh cao nhất Medellin - Avril. Tuyến L là tuyến chạy thẳng, phải trả thêm 7.000 pesos/2 chiều (khoảng hơn 53.000 đồng).
Để lên đến đỉnh núi Avril từ bến Universidad, tôi mất chừng một tiếng, tính cả thời gian tranh thủ tham quan khu Santo Domingo. Medellin miễn phí vé cáp cho những hộ buôn bán, hay làm dịch vụ trên đỉnh Avril. Vậy nên chợ Avril họp mỗi cuối tuần rất đông đúc, chủ yếu bán các loại nông sản của vùng.
Tôi cũng không phải xếp hàng quá lâu, có lẽ vì không phải giờ cao điểm. Nếu vào tan tầm, có thể tôi sẽ mất chừng nửa tiếng để chờ lên cáp.
Toàn bộ hệ thống metrocab do tập đoàn Metro của Medellin quản lý. Kinh phí cho hệ thống lấy từ ngân sách thành phố. Cáp treo mỗi ngày chở hơn 30.000 lượt khách và vì tích hợp được cả hệ thống metro, buýt nên hành khách có thể đến các tuyến chính thành phố mà không sợ tắc đường giờ cao điểm.
Nói không ngoa rằng cáp treo đã thay đổi đời sống người dân ở đây. Có hệ thống giao thông này, người Santo Domingo có thể đi làm, trẻ em được đi học thuận tiện hơn, có các dự án hỗ trợ, du lịch trên công viên Avril khởi sắc.
Cơn bão cáp treo
Các thành phố nằm trên dãy Andes có địa hình rất đặc trưng, đều nằm trên các sườn núi cao và dốc. Cáp treo Medellin dường như là nguồn cảm hứng cho một loạt các thành phố Mỹ Latinh khác trong vấn đề tìm hướng giải quyết giao thông đô thị.
Ở Hội nghị Habitat 3, các diễn giả nhận định cáp treo ở Mỹ Latinh đang lan như một cơn bão. Sau Medellin, thêm 5 thành phố Mỹ Latinh tiến hành các dự án tương tự.
Carlos Luis Barreto, kiến trúc sư chuyên ngành cáp treo tại Caracas (Venezuela) nói rằng: “Dù metrocab của Medellin lấy cảm hứng từ hệ thống Caracas Aerial Tramway (một hệ thống cáp treo theo tuyến cố định để đưa khách lên các khu resort trên núi) nhưng việc dùng nó để trở thành phương tiện giao thông đưa các khu phố nghèo liên kết với trung tâm thành phố thì chính Caracas phải học hỏi Medellin”.
Cáp treo gần khu vực thư viện Espana trên đồi Santo Domingo. Ảnh: Uncovercolombia.com.
Caracas cũng đang vận hành hệ thống tương tự từ năm 2010. Một vài thành phố Nam Mỹ khác cũng sử dụng phương thức “bay ngang thành phố” này là La Paz (Bolivia), Rio De Jainero (Brazil). Metrocab trở thành giải pháp “cách mạng” để cải tạo giao thông cho các khu ổ chuột như các nước Mỹ Latinh.
Thậm chí Bogota, thủ đô của Colombia, vốn được coi là điển hình của sự thành công trong việc áp dụng hệ thống buýt nhanh BRT cũng đang sôi sục chuyện học tập Medellin.
Một vài cuộc biểu tình đã nổ ra ở các ga BRT Bogota, nhằm phản đối cách thức xây dựng và mập mờ tài chính khi xây BRT. Hàng nghìn người đã ký thỉnh nguyện thư lên thị trưởng thành phố yêu cầu tái khởi động dự án Metro.
Chẳng phải đơn giản mà Medellin từ thành phố nổi đình đám với các vụ giết người, chiến thắng cả Tel Aviv lẫn New York để trở thành "Thành phố Sáng tạo của năm", theo bình chọn của tờ Wall Street Jounal năm 2013.
Nếu bạn muốn nằm trong danh sách những người sở hữu đảo riêng như Richard Branson, anh em nhà Barclays, hay trùm truyền hình John Malone, 12 hòn đảo đang được rao bán dưới 1 triệu USD dưới đây là dành cho bạn.
WILD CANE KEY
Đảo Wild Cane Key nằm ngoài khơi Bastimento, Costa Rica, Trung Mỹ, được rao bán với giá 360.000 USD. Hòn đảo có diện tích gần 1,4 hecta với một số công trình có sẵn. Bạn cũng có thể tiếp cận hòn đảo này bằng trực thăng.
SWAINS CAY ANDROS
Đảo Swains Cay Andros thuộc quần đảo Bahamas ngoài biển Carribe. Có diện tích gần 1 hecta, ở đây có một bungalow 2 phòng ngủ, 2 phòng tắm. Hòn đảo đang được rao bán với giá 525.000 USD.
NUKUDRAU
Nukudrau là hòn đảo nằm gàn đảo quốc Fiji thuộc Châu Đại Dương, ở phía Nam Thái Bình Dương. Rộn hơn 18 hecta, đảo Nukudrau được bao quanh bởi làn nước biển trong vắt, là nơi lý tưởng cho các hoạt động bơi, lặn, câu cá. Giá bán hòn đảo sẽ được báo khi có yêu cầu.
LOVANGO CAY
Có diện tích hơn 2 hecta, Lovango Cay thuộc quần đảo Virgin thuộc Mỹ. Lovango Cay cách sân bay Cyril E. King của St. Thomas chỉ 10 phút trực thăng. Giá bán được cung cấp khi có yêu cầu.
CAYO IGUANA
Cayo Iguana là hòn đảo riêng nằm ngoài khơi Nicaragua, quốc đảo nằm giữa Đại Tây Dương và biển Caribbe. Hòn đảo hơn 2 hecta này được rao bán với giá 750.000 USD, đã bao gồm một căn nhà có 2 phòng tắm, 3 phòng ngủ.
MAVUVA
Có diện tích gần 17 hecta, Mavuva cũng nằm gần quốc đảo Fuji và được rao bán trong khoảng 75.000 tới 125.000 USD.
BELIZE
Câu cá, lặn ngắm san hô, chèo kayak, lướt sóng… là những hoạt động tuyệt vời tại hòn đảo rộng 0,5 hecta Belize. Hòn đảo đang được rao bán với giá 225.000 USD.
ALASKA
Chỉ với 297.000 USD, bạn có thể sở hữu hòn đảo rộng 0,7 hecta nằm ngoài khơi Alaska (Mỹ) này. Tại đây có một số điểm tiềm năng để xây bến tàu. Đây là nơi lý tưởng dành cho những ai mê tôm, cua và sò.
DEADMAN CAYE
Rộng khoảng 0,5 hecta, đảo Deadman Caye nằm gần Belize và được bảo vệ trước những con sóng ngoài khơi nhờ rặng san hô bao quanh. Hòn đảo đang được rao bán trên thị trường với giá 299.000 USD.
TAHIFEHIFA
Tahifehifa nằm gần quần đảo Tonga, thuộc Thái Bình Dương. Có diện tích khoảng 0,5 hecta, hòn đảo với những bở biển cát trắng tuyệt đẹp này đang được rao bán với giá 311.623 USD.
PINK PEARL
Pink Pearl có diện tích hơn 1 hecta, nằm ngoài khơi Nicaragua. Hòn đảo đang được rao bán với giá 500.000 USD, bao gồm một căn nhà nằm giữa đảo.
EAST SISTER ROCK
Nếu bạn muốn chơi trội một chút thì có thể cân nhắc hòn đảo East Sister Rock giá 11,5 triệu USD. Thuộc quần đảo Florida Keys, hòn đảo này gồm một căn nhà 3 phòng ngủ, 2 phòng tắm, một nhà khách và sân bay trực thăng.
