Văn Ba

Nguyễn Tất Thành được giao nhặt rau, vác khoai, rửa nồi, cào lò, xúc than. Trên ảnh ghi rõ tên Văn Ba và tên 2 người Việt khác là Lê Quang Chi và Nguyễn Văn Trị cũng làm công trên tàu với mức lương là 45 franc/1 tháng. Trong khi đó, những phụ bếp Pháp cùng làm việc vậy thì hưởng lương gấp ba.

Sau trả tiền ăn, tiền nộp cho cai bếp, góp vào quỹ bảo hiểm cho riêng thủy thủ Pháp, thực tế Nguyễn Tất Thành chỉ nhận được 10 franc. Trên trang sổ lương còn ghi Nguyễn Tất Thành đã làm trên tàu được hai tháng 27 ngày và tổng số tiền nhận được đến thời điểm đó là 124.5 franc.

Tuy phải làm nhiều việc nặng nhọc nhưng mỗi khi được nghỉ, Nguyễn Tất Thành tranh thủ đọc và viết tiếng Pháp với sự giúp đỡ của thủy thủ Pháp trên tàu.

Theo hành trình tàu, chàng thanh niên Nguyễn Tất Thành đi đến nhiều nơi, tiếp xúc nhiều người và biết được nhiều điều mới lạ. Sau những năm tháng ấy, Nguyễn Tất Thành rút ra được kết luận thể hiện trong bài Đoàn kết giai cấp đăng báo Le Paria, số ra tháng 5-1924 nội dung: "Dù màu da có khác nhau, trên đời này chỉ có hai giống người: giống người bóc lột và giống người bị bóc lột. Mà cũng chỉ có một tình hữu ái là thật mà thôi - tình hữu ái vô sản".

Nguồn: Sưu tầm